ΚΟΙΝΟΤΙΚΟΝ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΑΠΟΥΤΙΟΥ
Λευκωσία, 2115
Λήδας 28
Πλατύ, Αγλαντζιά,
Τηλ. 99575081 e-mail : azmpas@hotmail.com

26 Μαΐου 2020
Προς τον
Κον Π. Παρασκευά
Διευθυντή Π.Υ.
Λευκωσία.

Κύριε Παρασκευά,

Θέμα: Ενημέρωση για τις ζημιές στον Πολυαίωνο ελαιώνα, « Δεματόνα» , του κατεχόμενου χωρίου Καπούτι.
Αναφορικά με το πιο πάνω θέμα, θα θέλαμε να φέρουμε σε γνώση σας, όπως και σε γνώση της Ειδικής Επιτροπής Άϋλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, ότι την Κυριακή 17 Μαΐου 2020, λόγω πυρκαγιάς καταστράφηκε μεγάλο μέρος του πιο πάνω αναφερόμενου μοναδικού στην Κύπρο οργανωμένου ελαιώνα (800) χρονών, έκτασης 2 τ. χιλ. και με 2000 περίπου ελαιόδεντρα.
Η περιοχή ευρίσκεται σε αρχαιολογικό χώρο (ερείπια δύο εκκλησιών, χωριού, ελιόμυλου ή λαδαρκού ). Στον χώρο αυτό κάθε χρόνο από τότε που άνοιξαν τα οδοφράγματα , μεταφέραμε τόσο ηλικιωμένους όσο και νεαρούς κυρίως, οι πρώτοι για να ικανοποιήσουν τις ανεξίτηλες επιθυμίες τους να δουν ξανά τους τόπους που πότισαν με ιδρώτα και οι δεύτεροι για να γνωρίσουν τους τόπους τους.
Από τις πληροφορίες που είχαμε , μεγάλο μέρος του ελαιώνα κάηκε. Ανάμεσα στα καμένα δέντρα είναι επτά από τα εννέα μεγαλύτερα δέντρα στα οποία είχαν δοθεί και ονόματα πχ Βασιλιάς, Βασίλισσα, καθώς και το 60% των 300-400 μεγαλύτερων σε ηλικία δέντρων. Κάηκε επίσης το 50% των μικρότερων σε ηλικία δέντρων. Στον ελαιώνα αυτόν βρισκόταν το 2ο μεγαλύτερο σε περίμετρο ( 16,10 μ.) κορμού δέντρο στην Κύπρο. Τώρα έμεινε ένα άλλο με περίμετρο 14 μ. Το 1ο σε μεγαλύτερη περίμετρο βρίσκεται στις Αγγλισίδες , (16,20 μ.).
Ο ελαιώνας αυτός ήταν το καμάρι των χωριανών όλων καθώς όλοι ανεξαίρετα οι χωριανοί ήταν ιδιοκτήτες ελαιόδεντρων και του νερού του κεφαλόβρυσου που πότιζε τα δέντρα αυτά.
Με ενέργειες και υποδείξεις μας το 2004 προς τους Τουρκοκύπριους , που κάθονται στο κατεχόμενο χωριό μας, πώς να μεταφέρουν το νερό από το Κεφαλόβρυσο στην δεξαμενή των 900 τόνων νερού , η οποία βρίσκεται μέσα στον ελαιώνα, άρχισαν να τον ποτίζουν και να τον καλλιεργούν.
Προηγουμένως αντί να ποτίζουν και καλλιεργούν τον ελαιώνα , τον άφηναν απότιστο και κατέκοβαν τα ελαιόδεντρα για να τα καίνε στα τζάκια καις στους φούρνους. Επίσης τους είχαμε υποδείξει να ζητήσουν από την ΕΕ κονδύλια για να περιφράξουν τον ελαιώνα αλλά και για να συντηρήσουν και επεκτείνουν το αρδευτικό σύστημα μέσα στον ελαιώνα, όπως και έγινε. Φυσικά οι πλαστικές σωλήνες άρδευσης έγιναν και η αιτία της καταστροφής λόγω του ότι μετέδιδαν την φωτιά ανεξέλεγκτα μέσα στον ελαιώνα.
Σήμερα ο ελαιώνας χρειάζεται αποκατάσταση, (φύτευση νέων δέντρων, περιποίηση των δέντρων που θα ξαναβλαστήσουν ή βγάλουν νέα κλαδιά και βλαστούς, αλλαγή / προσθήκη σιδερένιων σωλήνων ούτως ώστε το νέο αρδευτικό σύστημα να αποτρέπει την διάδοση της φωτιάς) , καθώς και κατασκευή αντιπυρικών ζωνών.
Εμείς ως οι νόμιμοι ιδιοκτήτες είχαμε και έχουμε σκοπό να εντάξουμε τον ελαιώνα αυτόν καθώς και τα της ελιάς στο επικείμενο σχετικό πρόγραμμα της υπηρεσίας σας υπό την αιγίδα της UNESCO , φυσικά δεν έχουμε τα μέσα επανόρθωσης.
Παρακαλούμε όμως όπως προβείτε στις επιβαλλόμενες ενέργειες /ενημερώσεις των αρμοδίων αρχών ,(Επίτροπος Προστασίας Περιβάλλοντος, UNESCO, Δικοινοτική Επιτροπή για Προστασία Περιβάλλοντος, Ε.Ε- Σπίτι ΕΕ στην Κύπρο, κλπ) , και αν μπορείτε να παραχωρήσετε οικονομική βοήθεια ή βοηθήσετε μέσω άλλων αρχών ή υπηρεσιών για να δοθεί , ούτως ώστε σε συνεργασία με τους Τουρκοκύπριους προχωρήσουμε στην αποκατάσταση του ελαιώνα, ενός χώρου ανυπολόγιστης πολιτιστικής αξίας του τόπου μας.
Παρεμπιπτόντως σας αναφέρουμε, πως ο ελαιώνας είχε καταστραφεί σε μεγάλη έκταση λόγω δυνατού ανεμοστρόβιλου και χαλαζοβροχοθύελλας στις 15-10-1934 , που είχε πλήξει ολόκληρη την Κύπρο, (Εφ. Ελευθερία εκδ. 17-10-1934, βιβλ. Το Καπουτι , σελ. 381) , αλλά με την φροντίδα των χωριανών είχε αποκατασταθεί.
Είμαστε στην διάθεσή σας για περαιτέρω συζήτηση του θέματος.
Εκ μέρους όλων των οργανωμένων συνόλων του κατεχόμενου χωριού μας.
Αντώνης Ζαμπάς

Πρόεδρος του Κ.Σ. Καπουτίου.