Το Καπούτι

img_6194

Λίγα λόγια για το Καπούτι

Αμι­γές ελ­λη­νι­κό χωριό της επαρ­χί­ας Λευ­κω­σί­ας, στη γε­ω­γρα­φι­κή πε­ρι­φέ­ρεια Μόρ­φου, περί τα 32,5 χμ. Βο­ρειο­δυ­τι­κά της πρω­τεύ­ου­σας, κα­τε­χό­με­νο από το 1974 από τα τουρ­κι­κά στρα­τεύ­μα­τα ει­σβο­λής.Το Καλόν Χω­ριόν είναι κτι­σμέ­νο σε μέσο υψό­με­τρο 150 μέ­τρων. Στα νότια και νο­τιο­δυ­τι­κά του οι­κι­σμού το ανά­γλυ­φο είναι ήπιο χωρίς ιδιαί­τε­ρες μορ­φο­λο­γι­κές εξάρ­σεις. Αντί­θε­τα, στα βό­ρεια, βο­ρειο­δυ­τι­κά και ανα­το­λι­κά του είναι λο­φώ­δες και στα ανα­το­λι­κά ορι­σμέ­νοι λόφοι έχουν ύψος που φθά­νει τα 290 μέτρα. Οι πο­τα­μοί Αλου­πός, στα βό­ρεια του χω­ριού και Οβγός στα νότια του, έχουν δια­με­λί­σει το τοπίο του Καλού Χω­ριού.Από γε­ω­λο­γι­κής από­ψε­ως, στη διοι­κη­τι­κή έκτα­ση του χω­ριού κυ­ριαρ­χούν οι ασβε­στο­λι­θι­κοί ψαμ­μί­τες, οι άμμοι, οι αμ­μώ­δεις μάρ­γες, ο φλύ­σχης της Κυ­θρέ­ας και οι πρό­σφα­τες ανα­βί­ω­σες υπο­θέ­σεις της Ολό­και­νης γε­ω­λο­γι­κής πε­ριό­δου. Πάνω στα πε­τρώ­μα­τα αυτά ανα­πτύ­χθη­καν εδάφη τέρρα ρόζα, προ­σχω­σι­γε­νή και καφ­κάλ­λες.Η πε­ριο­χή του χω­ριού δέ­χε­ται μια μέση ετή­σια βρο­χό­πτω­ση περί τα 360 χι­λιο­στό­με­τρα. Κύ­ριες καλ­λιέρ­γειες, πριν από την τουρ­κι­κή ει­σβο­λή του 1974,ησάν τα εσπε­ρι­δοει­δή ( κυ­ρί­ως κι­τρό­μη­λα και πορ­το­κά­λια), τα λα­χα­νι­κά, τα κτη­νο­τρο­φι­κά φυτά και τα σι­τη­ρά. Το νο­τιο­δυ­τι­κό τμήμα του χω­ρί­ου επη­ρε­ά­ζε­ται από το πλού­σιο υδρο­φό­ρο στρώ­μα της δυ­τι­κής με­σα­ο­ρί­ας ή της Μόρ­φου. Στην πε­ριο­χή έχουν ανο­ρυ­χθεί αρ­κε­τές γε­ω­τρή­σεις για την άρ­δευ­ση των κήπων των εσπε­ρι­δοει­δών, που η έκτα­ση στα βό­ρεια τους το 1966 ήταν γύρω στα 86 εκτά­ρια(640 σκά­λες). Ωστό­σο μια με­γά­λη έκτα­ση στα βό­ρεια και ανα­το­λι­κά του χω­ρί­ου είναι ακαλ­λιέρ­γη­τη και σε αυτή φυ­τρώ­νουν σκόρ­πια πεύκα και θα­μνώ­δης φυ­σι­κή βλά­στη­ση.Από συ­γκοι­νω­νια­κής από­ψε­ως, το χωρίο συν­δέ­ε­ται στα βό­ρεια με το χωρίο Διό­ριος ( περί τα 9 χμ.), στα νο­τιο­α­να­το­λι­κά με το χωρίο Κύρα (περί τα 5,5 χμ.)και στα νο­τιο­δυ­τι­κά μα την κω­μό­πο­λη της Μόρ­φου(περί τα 7 χμ.). Ο πλη­θυ­σμός του χω­ριού γνώ­ρι­σε μια αλ­μα­τώ­δη αύ­ξη­ση από το 1881 μέχρι το 1973. Αυτό οφεί­λε­ται κατά κύριο λόγο στην γειτ­νί­α­ση του με την κω­μό­πο­λη της Μόρ­φου, στην οποία ερ­γο­δο­τού­ντο αρ­κε­τοί κά­τοι­κοι του χω­ριού, καθώς και στην εύ­φο­ρη γη του. Το 1881 το Καλόν Χω­ριόν είχε 243 κα­τοί­κους που αυ­ξή­θη­καν στους 308 το 1891, στους 344 το 1901, στους 348 το 1911, στους 418 το 1921, στους 474 το 1931, στους 613 το 1946, στους 766 το 1960 και στους 933 το 1973 (σύμ­φω­να με έρευ­να του Χα­ρά­λα­μπου Ττερ­λικ­κά στις 20/7/1974 είχε 1126 κα­τοί­κους).

Στα νο­τιο­δυ­τι­κά του Καλού Χω­ριού και μέσα στα διοι­κη­τι­κά του όρια βρί­σκε­ται αρ­χαιο­λο­γι­κός χώρος στην το­πο­θε­σία Τού­μπα του Σκού­ρου.

Πα­λαιό­τε­ρα το χωριό αυτό ήταν γε­νι­κό­τε­ρα γνω­στό με την ονο­μα­σία Κα­πού­τιν, που απο­τε­λού­σε πα­ρα­φθο­ρά του ονό­μα­τος Κα­πού­τσι, πράγ­μα που ση­μαί­νει ότι ο αρ­χι­κός οι­κι­σμός είχε δη­μιουρ­γη­θεί στα χρό­νια της φρα­γκο­κρα­τί­ας. Εξάλ­λου το χωριό βρί­σκε­ται ση­μειω­μέ­νο σε πα­λαιούς χάρ­τες ως Capuci. Επί­σης, με την ονο­μα­σία αυτή, ο Μας Λατρί ανα­φέ­ρει το χωριό που το πε­ρι­λαμ­βά­νει στον κα­τά­λο­γο των αρ­χο­ντι­κών φέ­ου­δων που όμως αρ­γό­τε­ρα απο­τέ­λε­σε πε­ριου­σία της βα­σι­λι­κής οι­κο­γέ­νειας της Κύ­πρου.

Στον 15ο – 16ο αιώνα το­πο­θε­τεί­ται χρο­νι­κά η ανέ­γερ­ση της αρ­χι­κής εκ­κλη­σί­ας του χω­ριού, που είναι αφιε­ρω­μέ­νη στον Άγιο Γε­ώρ­γιο.

Μετά την προ­σφυ­γο­ποί­η­ση των Ελ­λη­νο­κυ­πρί­ων κα­τοί­κων του χω­ριού, που ξε­ρι­ζώ­θη­καν εξαι­τί­ας της τουρ­κι­κής στρα­τιω­τι­κής ει­σβο­λής του 1974, στο Καλόν Χω­ρί­ον εγκα­τα­στά­θη­καν κυ­ρί­ως Τουρ­κο­κύ­πριοι από τις Αρό­δες της επαρ­χί­ας Πάφου που του έδω­σαν και την ονο­μα­σία Kalkanli, που ση­μαί­νει ασπί­δα.